CHOROBY ODZWIERZĘCE
Inaczej zoonozy, choroby zakaźne i pasożytnicze, którymi człowiek może zainfekować się od zwierząt chorych lub takich, które same niekoniecznie chorują, ale za to zupełnie bezobjawowo są nosicielami wielu pasożytów, bakterii, wirusów i grzybów.
PASOŻYTY
Nie tylko niepokoją ptaki, ale również same w sobie mogą być nosicielami wielu chorób. Na wielu ptakach żerują takie pasożyty, jak kleszcze czy ptaszyńce, które żywią się krwią swoich nosicieli, świerzbowce odżywiające się ptasim naskórkiem, pasożytujące w piórach i brodawkach skórnych. Pluskwiaki i pchły również wypijające krew są groźne, szczególnie dla pisklaków, które na skutek utraty krwi mogą zapadać na anemię, która powoduje obniżoną odporność na inne choroby.
Kleszcze, pchły i pluskwy mogą także bezpośrednio atakować człowieka oraz inne zwierzęta, mogą także przenosić wiele chorób zakaźnych. Z pasożytów skórnych świerzbowce wywołują stany zapalne skóry również u ludzi i zwierząt domowych.
ORNITOZA
To bardzo groźna choroba wirusowa, wyjątkowo łatwo ogarniająca całe stada ptaków. Zakażenie następuje przez bezpośredni kontakt z chorym ptakiem, przez zakażoną wodę, zetknięcie z odchodami chorego gołębia, a także przez wdychanie pyłów z zakażonych odchodów. Nosicielami choroby mogą być także roztocza i wszoły odżywiające się krwią ptaków. Trzeba pamiętać, że ornitoza jest bardzo groźna również dla ludzi. Zarażają się oni głównie przez kontakt z ptasimi odchodami oraz kurzem z ptasich piór. Pierwsze objawy tej choroby u człowieka zwykle pojawiają się po dwóch tygodniach od kontaktu z wirusem i przypominają objawy grypy.
ROBACZYCE
to choroby wywołane przez pasożytujące w przewodzie pokarmowym ptaka nicienie, glisty i tasiemce powodują wycieńczenie ptaka, zatruwanego dodatkowo toksycznymi wydalinami pasożytów, co prowadzi do śmierci gołębia, a ponadto do zakażenia innych ptaków pasożytami, które chory osobnik wydala w ogromnych ilościach wraz z moczokałem. Robaczyce przewodu pokarmowego gołębi stanowią poważne zagrożenie dla zdrowia innych zwierząt i człowieka. Szczególnie narażone są małe dzieci, których układ odpornościowy nie jest jeszcze w pełni rozwinięty i nie radzi sobie z inwazją.
SALMONELLOZA
Inaczej paratyfus - wywołany jest przez bakterie z grupy Salmonelli, znajdujące się przede wszystkim w zakażonych odchodach chorych ptaków. Na chorowanie najbardziej narażone są młode ptaki, starsze zaś wykazują pewną odporność. Objawy choroby, występujące już po paru dniach od zakażenia, to: wzmożone pragnienie przy braku apetytu, osowiałość, stroszenie piór i opuszczanie skrzydeł, drgawki, niedowład nóg i ostra biegunka. Młode ptaki po kilku dniach padają. Człowiek może ulec zakażeniu przez spożycie zanieczyszczonej odchodami zakażonych ptaków żywności, ale również przez używanie skażonego sprzętu stosowanego do produkcji żywności.
TOKSOPLAZMOZA
To choroba pasożytnicza przenoszona przez różne zwierzęta domowe, ale między innymi również przez ptaki. Jej objawy są uzależnione od umiejscowienia się pasożyta. Może początkowo objawiać się powiększeniem węzłów chłonnych, pojawiającą się gorączką, dolegliwościami stawowymi czy zawrotami głowy, często jednak może przebiegać bezobjawowo. Jest szczególnie niebezpieczna dla kobiet w ciąży, ponieważ może powodować trwałe uszkodzenia płodu.
KLESZCZE
(obrzeżek, kleszcz gołębi i ptaszyniec) żywiące się ptasią krwią, stanowią przy dużej liczebności poważne zagrożenie dla życia ptaków, szczególnie młodych, które bywają czasem tak wyczerpane i osłabione ubytkiem krwi, że nie mają siły do latania, a często nawet padają. Jednak najgroźniejsze jest to, że są też nosicielem niezwykle groźnej dla ludzi choroby - BORELIOZY.
BORELIOZA
Jest chorobą wielonarządową i wieloetapową. Wywołują ją krętki (Borrelia burgdorferi) przenoszone przez wszystkie postacie kleszczy, stąd bywa również nazywana krętkowicą kleszczową. Roznosicielem bakterii są małe gryzonie, zwierzyna płowa, ale także ptaki - m.in. GOŁEBIE I JASKÓŁKI. Występuje często. Do zakażenia dochodzi na skutek ukąszenia przez kleszcza. Chorują na nią wszyscy, którzy mieli kontakt z krętkiem. Inaczej zwana krętkowica kleszczową lub chorobą z Lyme, jest przewlekłą infekcją bakteryjną, w której przebiegu dochodzi do zajęcia przez proces chorobowy skóry i wielu narządów oraz układów wewnętrznych.
ASPERGILOZA
Inaczej pleśniawka to choroba grzybicza, atakująca drogi oddechowe i przewód pokarmowy ptaków. Aspergillus to grzyby występujące popwszechnie na całym świecie, szczególnie jesienią i zimą na półkuli północnej. Niektóre z nich mogą wywoływać zakażenia u ludzi i zwierząt. Przyjmują one różną postać, począwszy od chorób typowo alergicznych, a skończywszy na zakażeniach ogólnych będących zagrożeniem dla życia. Przebieg choroby zależy od różnych czynników, ale jednym z najistotniejszych jest osobniczy stan układu odpornościowego. Grzyb rozwijając się, tworzy szarozielony, pleśniowaty nalot na wilgotnym, gnijącym drewnie lub na wilgotnej ściółce gniazd, skąd łatwo dostaje się do przewodu pokarmowego i oddechowego ptaka, powodując potem stany zapalne. Choroba nadaje się do leczenia tylko w początkowym stadium, ale zwykle dostrzega się ją dopiero wtedy, gdy na skuteczne leczenie jest już za późno.
GRZYBNIAK KROPIDLAKOWY
To choroba, również wywołana przez grzyby rodzaju Aspergillus. Rosną one w jamach płuc, które pierwotnie powstają w wyniku uszkodzenia po przebyciu takich chorób, jak gruźlica lub sarkoidoza. Zarodniki penetrują wówczas jamę płucną oraz kiełkują, a następnie tworzą zbitą biomasę grzybni. W konsekwencji grzyb wydziela toksyny oraz substancje powodujące alergię, które są przyczyną stanów złego samopoczucia. Osoby dotknięte chorobą mogą wykazywać takie objawy, jak utrata wagi ciała, chroniczny kaszel. Natomiast objawy skrajnego wyczerpania występują później. Krwioplucie (haemoptysis) może występować u 50-80% osób dotkniętych chorobą.
ŚWIERZBOWCE
To pasożyty atakujące gołębie w różny sposób: młode osobniki lokują się w tkance podskórnej, zatruwając go równocześnie produktami własnej przemiany materii. Dorosłe świerzbowce żyją pomiędzy piórami ptaków, powodując u nich świąd i łamliwość piór.
LYSTERIOZA
To choroba, która może być spowodowana spożyciem skażonej żywności, lecz również bezpośrednim kontaktem ze skażonymi odchodami lub ze skażoną wodą. Objawy początkowe mogą wyglądać na grypopodobne, jednak mogą też powodować zapalenie opon mózgowych. Listerioza jest wyjątkowo niebezpieczna dla kobiet w ciąży, ale również dla wszystkich osób o obniżonej odporności.
WSZOŁY
Inaczej pierzojady, występują wśród gołębi w dwu postaciach: jedna, zwana smukłą wszą gołębią, lokuje się zwykle na lotkach, szyi, piersiach, czasem na głowie, niszcząc głównie pióra skrzydłowe, co nawet może uniemożliwić ptakowi latanie; drugi rodzaj pierzojada - Hohorstiella gigantea lata (nie mająca nazwy polskiej) umiejscawia się na skórze piersi oraz przedniej części tułowia i poza niszczeniem piór odżywia się również krwią gołębi, co dodatkowo może być przyczyną przeniesienia choroby zakaźnej - ORNITOZY.
GRZYBNIAK KROPIDLAKOWY
To choroba, również wywołana przez grzyby rodzaju Aspergillus. Rosną one w jamach płuc, które pierwotnie powstają w wyniku uszkodzenia po przebyciu takich chorób, jak gruźlica lub sarkoidoza. Zarodniki penetrują wówczas jamę płucną oraz kiełkują, a następnie tworzą zbitą biomasę grzybni. W konsekwencji grzyb wydziela toksyny oraz substancje powodujące alergię, które są przyczyną stanów złego samopoczucia. Osoby dotknięte chorobą mogą wykazywać takie objawy, jak utrata wagi ciała, chroniczny kaszel. Natomiast objawy skrajnego wyczerpania występują później. Krwioplucie (haemoptysis) może występować u 50-80% osób dotkniętych chorobą.
KOKCYDIOZA
Czyli krwawa biegunka, wywoływana jest przez pierwotniaka z grupy Coccidium pfeiferi. Zakażenie następuje albo przez bezpośredni kontakt, albo też pośrednio przez przebywanie na terenie skażonym odchodami chorych gołębi. Choroba ujawnia się w ciągu 3-7 dni od momentu zakażenia. Objawy to: brak apetytu i pragnienia, apatia, biegunka, wychudzenie, drgawki. Kończy się zazwyczaj śmiercią ptaka lub innego zarażonego zwierzęcia.
KRYPTOSPORYDIOZA
To choroba wywoływana przez pierwotniaki Cryptosporidium parvum, które pasożytują w jelicie cienkim i układzie oddechowym człowieka. Jednak warto wiedzieć, że ich głównym nosicielem są ptaki, szczególnie gołębie. Rozsiewają one kał zakażony tymi bateriami. Czas trwania choroby u ludzi określany jest na około 10 dni. Szczególnie narażone na nią są dzieci, poprzez potencjalny kontakt ze skażonym kałem ptaków. U osób bez zaburzeń odporności choroba trwa zwykle kilka dni i ma tendencje do samoograniczania.
TRICHOMONAZA
Inaczej rzęstkowica, wywoływana jest przez rzęsistek gołębi. Chorują na nią przeważnie ptaki młode, zarażając się od swoich rodziców. Starsze gołębie mogą zarazić się także zakażoną rzęsistkiem wodą. Choroba często występuje w postaci dużych strupów na skórze, atakuje też błonę śluzową przedniej części przewodu pokarmowego i inne wewnętrzne organy ptaka, na przykład wątrobę, trzustkę czy płuca, powodując powstawanie tam ropni. Chory ptak ma pogrubioną szyję, obwisłe skrzydła, biegunkę. Choroba jest bardzo wyczerpująca, trwa zaledwie 1-4 dni i zwykle kończy się śmiercią ptaka w wyniku wycieńczenia organizmu.
PTASIA GRYPA
Choroba po raz pierwszy odkryta i opisana została we Włoszech. W 1955 r. zidentyfikowano wywołujący ją patogen. Jest chorobą zakaźną, która atakuje ptactwo dzikie i hodowlane, wywołana przez szczep wirusa grypy typu A. Cząsteczki wirusa grypy mogą infekować także inne gatunki zwierząt, włączając w to świnie, konie, foki, wieloryby oraz także ludzi. Jednak to właśnie dzikie ptactwo pełni rolę naturalnego i bezobjawowego nosiciela, rozprzestrzeniając wirus pośród bardziej podatnego na infekcję ptactwa hodowlanego. Głównym źródłem zagrożenia dla zdrowia ludzi i zwierząt to ptaki wolno żyjące, będące bezobjawowymi nosicielami ptasiej grypy. Najbardziej prawdopodobnym źródłem zakażenia drobiu domowego jest bezpośredni lub pośredni kontakt (woda do picia) z takim ptactwem.